Основи на економијата

Наслов на наставниот предмет

Основи на економијата

Код

 ECN 110

Наставници

Проф. Д-р Владимир Филиповски

Проф. Д-р Предраг Трпески

Цели на предметната програма (компетенции):

После завршувањето на овој предмет, студентите треба да се способни да објаснат: 

  • Зошто економијата е наука за тоа како луѓето и општествата избираат да ги алоцираат ретките ресурси и како пазарните економии го решаваат централниот економски проблем  
  • Како во услови на пазарна економија портошувачот ја максимизира корисноста, и како фирмата носи одлуки за производството и продажните цени со цел да го максимизира профитот, при тоа функционирајќи во различни пазарни структури; 
  • Како функционираат пазарите на факторите на производство, и кои се спефичните карактеристики на побарувачката и понудата на различни фактои на производство: труд, капитал, земја и претприемништво; 
  • Каква е улогата на државната регулација на бизнисот во врска со корегирањето на неуспесите на пазарот. 
  • Што претставува основниот макроекономски модел: агрегатна побарувачка, агрегатна понуда и рамнотежен реален бруто домашен производ. 
  • Како се дефинираат и мерат основните макроекономски агрегати, вклучувајќи ги: бруто домашниот производ; инфлацијата; невработеноста; штедењето; инвестициите, девизните курсеви и сл.  
  • Какви се меѓузависностите помеѓу макроекономските агрегати 
  • Што претставува долгорочниот економски раст, како истиот се мери и кои се детерминантите/факторите на економскиот раст.  
  • Што е тоа бизнис циклус и како се движат макроекономските агрегати во текот на бизнис циклусот.  
  • Кои се целите и инструментите на монетарната политика, посебно кога истата се користи како макростабилизациона политика. 
  • Кои се целите и инструментите на фискалната политика, посебно кога истата се користи како макростабилизациона политика.  
  • Кои се основните аспекти на меѓународната економија: меѓународна трговија и инвестиции; економски ефекти на царините и квотите; биланс на плаќања; девизен курс ин неговите детерминанти.
  • Кои се доминантните школи на мислење во рамките на современата макроекономија.

Содржина на предметната програма: 

Економијата како наука: дефиниција, методологија, основни принципи на економското размислување.

Принципи на микроекономијата:

  • Побарувачка, Понуда и Пазарна рамнотежа. Теорија на изборот на потрошувачот. Теорија на производството. Трошоци на производството. Совршена конкуренција. Несовршена конкуренција: Монопол, Олигопол. Пазари на факторите на производство (Капитал; Земја; Претприемништво). Пазарот на трудот и наемнините. Државата и бизнисот: Неуспесите на пазарот и државната регулација (Јавни Добра; Екстерналии; Асиметрични информации; Природни монополи; Комерцијални монополи).

Принципи на макроекономијата:

  • Основен макроекономски модел: Агрегатна побарувачка; Агрегатна понуда; и Макроекономска рамнотежа. Мерење на макроекономската активност и макроекономските агрегати: бруто домашен производ, инфлација, невработеност. Агрегатна потрошувачка.  Агрегатно штедење. Агрегатни инвестиции.  Долгорочен економски раст и негови фактори. Деловни циклуси. Пари и банкарство.  Невработеност и инфлација. Фискална политика. Монетарна  политика. Меѓународна економија: основни аспекти (Меѓународна трговија и меѓународни текови на капитал. Економските ефекти на царините и квотите. Биланс на плаќања. Девизен курс и неговите детерминанти.) Школи на мислење во рамките на современата макроекономија (Неокејнзијанци. Нови кејнзијанци. Монетаристи. Нова класична политичка економија. Теорија на реални бизнис циклуси.)
70 години

Во 2020 Економскиот факултет при Универзитетот “Св. Кирил и Методиј” во Скопје слави 70 години од своето основање.